4,415
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Ale czy mówią o niej jakiekolwiek polskie źródłaBut are there any Polish sources that mention the insect-shaped crown element? NiewieleNot many, ale coś da się znaleźćbut here's an excerpt from an article sent in from an anonymous "apiarist from the Eastern Borderlands" to the interwar magazine ''Polish Beekeeper''. Oto fragment artykułu nadesłanego przez anonimowego „pasiecznika z Kresów” do przedwojennego czasopisma It mention both Piast the Wheelwright-''Pszczelarz polskicum''. Jest tu mowa zarówno o Piaście kołodzieju-bartniku, jak i o pszczole diamentowejBeekeeper and the diamond bee:
No to mamy konkretny tropNow, that's a pretty good lead! Joachim Lelewel faktycznie napisał dzieło pt. , a respectable 19th-century historian, did, in fact, author a book entitled ''Pszczoły i bartnictwoBees and Honey Hunting''. Zobaczmy więc, co tam napisał o diamentowej pszczole:So let's see what exactly he wrote there about the diamond bee.
}}</ref> Of course, they only wrote about those Polish crowns that have survived to our times (not many) or that were listed in official inventories of the royal treasure vault. So could it be that one of the Polish monarchs had a private crown, not listed in the inventories, that was adorned with a diamond bee?
Here, too, we can trace the sources back to Bessler's German-language ''History of Beekeeping'':
Wzmiankę o owej owadziej ozdobie w koronie polskich królów można znaleźć w cytowanej już ''Historii pszczelarstwa'' autorstwa Besslera:
| In the crown which graced the heads of Polish kings there is a diamond bee. It is supposed to remind the rulers that all virtues are to be found in a healthy and vigorous bee state.
| oryg = In der Krone Polens, welche die Häupter de Polenkönige zierte, befindet sich oben eine Biene von Diamant. Dieselbe sollte die Herrscher an alle Tugenden erinnern, welche man in einem gesunden und tatkräftigen Bienenstaat trifft.
| źródło = Bessler, ''op. cit.'', sp. 218, own translation
}}
{{ Cytat
| Our Polish annalists speak of Piast the Wheelwright, his apiary and his hospitality, while historian J. Lelewel writes in his book ''Bees and Polish Honey Hunting'' that in the Polish crown there was once a diamond bee from the times of our first beekeeping king, as a symbol of the Polish nation.| oryg = Nasi polscy dziejopisarze wspominają o Piaście kołodzieju, jego pasiece i gościnności, a zaś historyk J. Lelewel w książce swej „Pszczoła i bartnictwo polskie” podaje, że w Koronie Polskiej widniała pszczoła diamentowa jako pozostałość po pierwszym królu pszczelarzu i jako symbol narodu polskiego.
| źródło = {{Cyt
| tytuł = Pszczelarz polski, sad i pasieka: niezależny ilustrowany miesięcznik
| rok = 1930
| tom = 1
| strony = 45 i nff. }} , own translation }}
{{ Cytat
| oryg = <big>NicNothing</big>| oryg = Nic
| źródło = {{Cyt
| tytuł = Polska: Dzieje i rzeczy jej
| tom = IV
| strony = 517
}} , own translation }}
[[File:Sukienka diamentowa - pszczoła kolorowa.jpg|thumb|left|upright|Pszczoła z sukienki diamentowej Matki Bożej CzęstochowskiejA jewelry bee on the diamond dress of Our Lady of Częstochowa]]What Lelewel skupił się na daninach i karach sądowych opłacanych w miodzie i wosku oraz na historii polskiego prawodawstwa dotyczącego hodowli pszczółfocused on were taxes and fines paid in honey and wax, as well as the history of Polish apiculture-related legislation. Materii niewątpliwie istotnejWhich is, arguably, a rather big deal, skoro do dzisiaj w ustawie tej rangi co kodeks cywilny mamy osobny artykuł dotyczący pościgu za uciekającym rojemas even today, an act of law as important as the Polish Civil Code contains a separate article about chasing a runaway bee swarm.<ref>[http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640160093 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny,] Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93, art. 182</ref> Ale o pszczelich klejnotach – ani słowaBut not a single word about bee-shaped jewels. Dlaczego zatem kresowy pasiecznikWhy, then, pisząc o diamentowej pszczole powołał się na Leleweladid the Borderland beekeeper cite Lelewel when writing about the diamond bee? Wydaje mi sięFor this, że po odpowiedź musimy wrócić do dzieła BessleraI believe, który po opisie mwe've got back Bessler again.In Bessler's book, the story of a royal election settled by bees and the bee-shaped jewel inthe crown if followed by a list of Polish apicultural literature. elekcji polskiego króla przez pszczoły i pszczelego klejnotu w koronie podaje spis polskiej literatury poświęconej pszczelarstwuAnd the first work on that list is no other than Lelewel's book! My hunch is that the anonymous Borderland beekeeper found the information about the diamond bee in Bessler's book and thought (wrongly) that it was taken from the first source listed in the bibliography. I na pierwszym miejscu w tejże bibliografii jest właśnie dziełko Lelewela! Podejrzewam więc, że pasiecznik z Kresów informację o diamentowej pszczole znalazł u BessleraOnly, this means that we've made a za źródło tej wzmianki uznał pierwszą pozycję z bibliografii. Ale to znaczy, że zatoczyliśmy kółko i nadal nie wiemy, skąd full circle and we still don't know Bessler tę diamentową pszczołę wytrzasnąłgot that diamond bee from.
[[File:MBC w diamentowej sukience.jpg|thumb|upright|Sukienka diamentowa Matki Bożej Częstochowskiej z zaznaczoną pszczołą]]The diamond dress of Our Lady of Częstochowa with the bee encircled
Szukając czegokolwiek o diamentowej pszczole znalazłem coś innego: pszczołę na diamentowej sukience Matki Bożej Częstochowskiej. Zwyczaj ozdabiania najbardziej znanej katolickiej ikony w Polsce tzw. sukienkami, czyli odpowiednio wyciętymi blaszanymi ekranami, obitymi materiałem i obwieszonych klejnotami, trwa już od wieków. Dwie najstarsze, które zachowały się do dziś, to sukienki rubinowa i właśnie diamentowa. Klejnoty przyszywane do sukienek to dary wotywne od wiernych, które przez lata gromadzono w klasztorze paulinów na Jasnej Górze. Wśród wielu motywów religijnych można tam znaleźć też zupełnie świeckie ozdoby, które darczyńcy nosili na sobie, zanim oddali je w prezencie „pannie świętej, co jasnej broni Częstochowy”. Na sukience, zwanej diamentową, oprócz ozdób w kształcie motyli, można też znaleźć jedną pszczołę.
