Changes

Whether "pima" is a loanword from Portuguese or French (I'm going with the latter, for phonetical phonetic reasons), there's no doubt that it's a kind of chili pepper. All species of pepper belonging to the genus ''Capsicum'', including bell peppers and chili peppers, come originally from the Americas. But when Columbus made his discoveries, the Europeans liked these peppers so much that they started to grow them everywhere they could. The Portuguese developed one of the hotter varieties and grew them throughout their vast empire, from Brazil, where it's still known as "''pimenta malagueta''", to Mozambique, from where it's spread all over Africa under the name "piri-piri".

It's this "Nigerian pepper" that was a mystery to me for a long time. I had a few guesses about the exact identity of this spice, but couldn't settle on any of them. One of the suspects was Ashanti pepper (''[https://en.wikipedia.org/wiki/Piper_guineense Piper guineense]''), also known as "West African pepper" or "Guinea pepper". Closely related to [https://en.wikipedia.org/wiki/Piper_cubeba cubeb pepper,] it was very popular in Medieval Europe, but is today largely marginalised to West Africa. Another possible candidate I was thinking of was [https://en.wikipedia.org/wiki/Grains_of_Selim grains of Selim] (''Xylopia aethiopica''), a spice that taste similar to pepper and hence is known as "Ethiopian pepper", "Senegal pepper", "Guinea pepper", "African pepper" or even simply "Negro pepper". Could this latter name have been interpreted in Poland as "Nigerian pepper"?

Ów „pieprz nigeryjski” przez długi czas nie dawał mi spokojuWhen googling for "Nigerian pepper", bo trudno zgadnąćmost hits I got were for "Nigerian pepper soup", o jaką konkretnie przyprawę tu chodzia traditional delicacy of that country. Miałem kilka typówContrary to its name, ale żadnego pewniaka. Podejrzewałem m.in. [http://www.notatnikkuchenny.pl/pieprz-gwinejski-pieprz-ashanti/ pieprz gwinejski] (it isn''Piper guineense'')t flavoured solely with pepper, zwany też „pieprzem Aszantów” czy „pieprzem zachodnioafrykańskim”. Jest but with an entire mix of various exotic spices that are hsrd to odmiana pieprzu blisko spokrewniona z [https://pl.wikipediaget outside Nigeria.org/wiki/Pieprz_kubeba pieprzem kubeba], popularna w średniowiecznej Europie, ale dziś używana już tylko głównie w Afryce Zachodniej. Innym kandydatem, którego brałem po uwagę, były [httpsThis is how Andrzej described it://pl.wikipedia.org/wiki/Xylopia_aethiopica ziarna Selimów] (''Xylopia aethiopica''), przyprawa podobna do pieprzu i przez to nazywana „pieprzem etiopskim”, „senegalskim”, „gwinejskim”, „afrykańskim”, czy po prostu „murzyńskim”. Czy angielskie „''Negro pepper''” mogło zostać zinterpretowane po polsku jako „pieprz nigeryjski”?

Szukając w anglojęzycznym Internecie czegokolwiek o „''Nigerian pepper''”[[File:Negroland and Guinea with the European Settlements, 1736.jpg|thumb|Angielska mapa Afryki Zachodniej z 1736 r., znajdowałem głównie wzmianki o „na której zaznaczono Wybrzeże Pieprzowe (''Nigerian pepper soupGrain Coast''”, czyli tradycyjnej nigeryjskiej zupie pieprzowej, którą, wbrew nazwie, dosmacza się nie tylko pieprzem, ale całą mieszanką egzotycznych i trudno dostępnych (poza Nigerią) przypraww okolicy dzisiejszej Liberii. Andrzej tak pisze o tym przysmaku:To głównie stamtąd eksportowano do Europy różne afrykańskie przyprawy.]]

Przyszło mi więc do głowySo I thought that maybe "Nigerian pepper" didn't refer to a single spice, że „pieprz nigeryjski” but to może nie jedna konkretna przyprawa, ale właśnie owa mieszankaa whole mix. Z czego się składaBut was it made from? Well, [[https://www.amazon.co.uk/African-Sun-Pepper-Soup-Pack/dp/B00KLD1FBO Można ją kupić przez Internetyou can buy it on Amazon,], zobaczmy więc, jaki skład podaje producent (w tym wypadku firma African Sun z Nigerii)which means you can also go there to read the list of ingredients:

* pieprzpepper;* ''uda'', czyli wspomniane już ziarna Selimówthat is, the aforementioned grains of Selim;* ''uziza'', czyli również wspomniany pieprz gwinejskior the likewise aforementioned Ashanti pepper;* ''shuru'', nie bardzo wiem, co to what that is I don't really know (może nasiona [https://plen.wikipedia.org/wiki/Nikla_indyjska nikli indyjskiejPigeon_pea pigeon pea,]perhaps?);* ''utazi'', czyli suszone gorzkie liście rośliny z gatunku or ground dried leaves of ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Gongronema Gongronema latifolium]'';* ''ukazi'', czyli suszone liście or dried leaves of African jointfir (''[https://plen.wikipedia.org/wiki/Gnetum_africanum gniota afrykańskiegoGnetum_africanum] (''Gnetum africanum'');* [https://wwwen.knorrwikipedia.plorg/produktwiki/delikat-przyprawa-uniwersalna proszek KnorraKnorr_(brand) Knorr powder].

Ale i tu wątpliwości ostatecznie rozwiał But eventually it was Andrzej, który zidentyfikował „pieprz nigeryjski” jako „pieprz gwinejski” again who clarified all this by identifying "Nigerian pepper" as "Guinea pepper" (ale inny niż but not the same as ''Piper guineense''), zwany również rajskim ziarnemwhich is also known as grains of paradise:

[[File:Grains of paradise (Aframomum melegueta).jpg|thumb|upright|left|Rajskie ziarna aframonu madagaskarskiego (Grains of paradise obtained from ''Aframomum melegueta'')]]

Przyprawa ta pochodzi z rośliny bliżej spokrewnionej z kardamonem i z imbirem niż z pieprzem, której naukowa nazwa It's a spice obtained from a plant which is more closely related to cardamon and ginger than to pepper and whose scientific name is ''[https://plen.wikipedia.org/wiki/Aframon_madagaskarski „aframon madagaskarski”], a po łacinie – ''Aframomum_melegueta Aframomum melegueta]''. Jeśli wydaje Wam sięNow, że nazwa „if you're thinking that "''melegueta''” brzmi dziwnie znajomo" sounds strangely familiar, to dobrze Wam się wydajethen you're right. Przecież mówiliśmy przed chwilą o papryczce We've just talked about piri-piri, którą Brazylijczycy nazywają „which is known as "''''pimenta malagueta''”in Brazil. Zbieżność nazw nie jest przypadkowa; Portugalczycy po prostu wyhodowanej przez siebie papryczce z Nowego Świata nadali nazwę podobnie ostrej przyprawy ze Starego ŚwiataHow come two quite unrelated spices have almost identical names? Well, for the same reason both ''Capsicum'' and ''Piper'' plants are called "pepper" in English. It's New World spices being named by Europeans after similarly pungent, but more familiar Old World spices. Jak widaćFor centuries, wielu przypraw przez wieki nie tylko stosowano zamienniemany spices were not only used, ale też zamiennie je nazywanobut also named interchangeably.

I takAnd so, do paprykarza szczecińskiegoPS2, czyli polskiej konserwya Polish canned spread inspired by a Senegalese dish, zainspirowanej senegalską potrawą, o nazwie pochodzenia węgierskiego, trafiały ścinki ryb atlantyckichbut named after a Hungarian stew, pulpa pomidorowa z Bułgariiwas made from scraps of Atlantic fish, pieprz Bulgarian tomato pulp and seasoned with ''melegueta''aka Guinea or Nigerian pepper, zwany „gwinejskim” bądź „nigeryjskim”, tudzież „aframonem madagaskarskim”, oraz papryczka as well as with ''malagueta'', którą Portugalczycy pierwotnie wyhodowali w Ameryce, introduced by the Portuguese from the Americas to Mozambique… It would be hard to find a uprawiali w Mozambiku… Trudno chyba o bardziej kosmopolityczne danie niż ta rybno-warzywna masa z puszki, która dobrze smakuje tylko na wycieczcemore cosmopolitan food than this fish paste which only tastes good when you're hiking.