5,079
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
== From cannonballs to sponges ==
[[File:Kobieta sprzedająca pączki.jpg|thumb|upright|Uliczna sprzedaż pączków w przedwojennej Warszawie (A street vendor of ''pączki'' in 1934 r.)Warsaw]]Wróćmy do idealnego pączka, którego opisałem u samej góry. Czy gdyby, zamiast lukru ze skórką pomarańczową, ozdobić go tylko cukrem pudrem, to nadal byłby pączkiemSo what's the relationship between a doughnut and a ''pączek''? Are these two different things or just English and Polish names for the same thing? Oczywiście, choć może nie tak dobrym. A gdyby go usmażyć w maśle zamiast w smalcuOr is ''pączek'' a specific kind of doughnut? Nadal At the top of this post I wrote that the perfect ''pączek'' is filled with rosehip jam, przecież o „pączku w maśle” mówi się już od co najmniej XVI wfried in lard and decorated with icing and candied orange zest. A prawda jest takaBut what if you give a different filling (or no filling at all), że dzisiejsze pączki smaży się przeważnie w oleju rzepakowym lub palmowym i nie przestają być pączkami. A gdyby taki wyrób nadziać czymś innym niż konfitura różanafry it butter (or even vegetable oil) and dust with powdered sugar instead? Też It's still going to be ''pączek, nawet jeśli naszprycuje się go jakimś tanim dżemem truskawkowym''. And a doughnut. A w ogóle bez nadzieniaSo what makes a ''pączek'' a ''pączek'' and what makes a doughnut and doughnut? To byłby już pączek beznadzienny, ale jednak nadal pączek…
Co w takim razie decyduje o pączkości pączka? Czy każdy smakołyk ze smażonego ciasta można nazwać „pączkiem”? Raczej nie, w końcu pączek to nie to samo co faworek, racuch czy naleśnik. Ale jeśli zajrzymy do dawnych książek kucharskich, to zobaczymy, iż dawni Polacy mieli nieco większe wątpliwości co do właściwej terminologii. Weźmy na przykład rękopiśmienny zbiór przepisów z końca XVII w., którym posługiwano się na dworze książąt Radziwiłłów. W większej części jest to przekład niemieckiej książki pt. ''Ein Koch- und Artzney-Buch'' (''Książka kucharsko-lekarska''). Otóż anonimowy tłumacz używał słowa „pączek” wszędzie tam, gdzie w oryginale pojawiało się słowo „''Krapfen''”. Ale czasami sam zauważał, że z kontekstu wynika, iż danej potrawy nijak „pączkiem” nazwać nie można, i dodawał swój własny komentarz, że to przecież bardziej naleśniki niż pączki:
