Changes

Jump to navigation Jump to search

A Royal Banquet in Cracow

72 bytes added, 20:31, 31 March 2019
no edit summary
== Tourist-Gastronomic Establishment ==
<!--W drugiej połowie XIX&nbsp;wIt wasn't until the second half of the 19th century that the frsti restaurants began to open in Cracow. zaczęły otwierać się w&nbsp;Krakowie pierwsze restauracje. Niektóre z&nbsp;nich, często po licznych wzlotach i&nbsp;upadkach, lecz nadal pod tymi samymi nazwami i&nbsp;adresamiSome of them have had their ups and downs, działają do dzisiajbut still operate under the same names and at the same addresses as over a hundred years ago. Hawełka, Wentzl, restauracje w&nbsp;hotelach the hotel restaurants at Pod Różą, Pollera, Grand...Grand…
[[File:Jan Matejko - Uczta u&nbsp;Wierzynka 1877.jpg|thumb|upright|left|Tak This is how Jan Matejko w&nbsp;, in 1877&nbsp;r. wyobrażał sobie gości zmierzających na ucztę u&nbsp;Wierzynka – na pierzei Rynku Głównego przeciwległej do dzisiejszej restauracji tego imienia, imagined guests arriving at the banquet at Wierzynek's -- on the opposite side of the Grand Square to where the restuarant bearing his name is now located.]]A co z&nbsp;WierzynkiemWhat about Wierzynek? Historia tej restauracji sięga... Well, the history of this restaurant dates back all the way to… 1947 roku. Wówczas to This is when Kazimierz Książek otworzył restaurację w&nbsp;Kamienicy Morsztynowskiej przy Rynku Głównym open the restaurant in the Morsztyn House at no. 16, Grand Square (Rynek Główny 16). It's said that it was from Dr. Podobno pomysł na nazwę „Pod Wierzynkiem” podsunął mu dr Jerzy Dobrzycki, dyrektor Muzeum Historii Miasta Krakowahead of the Cracow History Museum, that he got the idea to name restuarant "Pod Wierzynkiem" ("At Wierzynek's").<ref>{{Cyt
| tytuł = Styl.pl
| nazwisko r = Leśnicki
| wydawca = Interia
| miejsce = Kraków
}}</ref> Czy kamienica, w&nbsp;której otwarto restauracjęDid Książek open his restaurant in the same house where Wirsing had held his famous banquet, była tą samą, w&nbsp;której Wirsing urządził słynną ucztęas he wanted his patrons to believe? Właściciel restauracji postarał się, żeby wszyscy klienci tak myśleli, ale tak naprawdę nie wiadomo. Na ogół przyjmuje się, że bankiet odbył się w&nbsp;którymś z&nbspNobody knows for sure;domów przy Rynkuit's generally assumed that the feast took place in one of houses on the Grand Square, ale but Nikolaus Wirsing młodszy posiadał w&nbsp;Krakowie wiele nieruchomości i&nbsp;trudno odgadnąć, w&nbsp;której konkretnie mógł podejmować monarchówJunior owned real estate in various parts of Cracow and it's hard to guess which of his many properties he entertained the visiting monarchs in.<ref>{{Cyt
| tytuł = Res Gestae
| nazwisko r = Rajman
| strony = 67–68
}}
</ref> W rzeczywistości wybór mógł paść na Kamienicę Morsztynowską nie względów historycznychKsiążek may have picked the Morsztyn House not for historical reasons, ale dlatego, że już w&nbsp;trakcie okupacji mieściła się tam but because it had (podobnosupposedly) restauracja dla Niemcówalready housed a German-only restaurant during the Nazi German occupation.<ref> {{Cyt
| tytuł = RzeczPrawa.eco.pl
| url = http://www.rzeczprawa.eco.pl/
| adres rozdziału = http://www.rzeczprawa.eco.pl/walkazkorup/wierzynek/artykul.htm
| miejsce = Kraków
| data = 12 lipca July 2006
}}</ref>
Unfortunately for Kazimierz Książek miał niestety pecha, bo w&nbsp;Polsce zaczęła właśnie się umacniać władza ludowathe communist regime was already beginning to solidify its grip on Polish economy. Między Between 1948 a&nbsp;and 1951&nbsp;r. (różne źródła różnie podajądifferent sources give different dates) restaurację znacjonalizowano i&nbsp;przekształcono w&nbsp;Państwowe Przedsiębiorstwo Turystycznothe restaurant was nationalized and rechartered as the Wierzynek State Tourist-Gastronomic Establishment. You might think that an ennobled patrician wouldn't have been an ideologically appropriate namesake for an state-Gastronomiczne Wierzynekowned eatery in a people's republic. Wydawałoby sięYet, że zamożny uszlachcony patrycjusz nie pasuje ideologicznie na patrona jadłodajni w&nbsp;państwie demokracji ludowej. W&nbsp;tym wypadku jednak in this case (jak i&nbsp;wielu innychas in many others) nacjonalizm wziął górę nad socjalizmem, nationalism had the upper hand over socialism. Dla Niemców okupujących Kraków podczas wojny For the Nazi Germans, Nikolaus Wirsing był wystarczająco niemiecki, by przemianować ulicę Senacką na Starym Mieście na was German enough to let them rename Senate Street (ulica Senacka) in Cracow's Old Town to Wirsing Street (Wirsingstraße).<ref>{{Cyt
| tytuł = Krakauer Zeitung
| rozdział = Neuregulung innerhalb des Wohn- und Geschäftsgebietes der deutschen Bevölkerung – Namen geschichtlicher Erinnerung
| adres rozdziału = https://niemieckikrakowblog.wordpress.com/2017/11/25/zniemczenie-nazw-ulic-krakowa/
| data = 31 sierpnia 1941
}}; cyt. wquoted in: [https://deutscheskrakau.wordpress.com Deutsches Krakau 1939–1945]</ref> A&nbsp;skoro faszystowscy okupanci zawłaszczyli tę postać historycznąAnd if Nazi occupiers had claimed this historical figure as their own, then it was time to należało ją teraz zrepolonizować i&nbsp;odzyskać dla polskiej kultury jako Mikołaja Wierzynka – razem ze wszystkimi Kopernikami, Stwoszami i&nbsp;Dantyszkamireclaim him for the Polish culture as Mikołaj Wierzynek.
<!--
W Polsce Ludowej Wierzynek był synonimem staropolskiego luksusu. To tutaj kierowano nielicznych dewizowych turystów, gdy pytali o&nbsp;najlepszą restaurację w&nbsp;mieście, i&nbsp;tutaj też zapraszano zagraniczne delegacje, by zakosztowały peerelowskiego wykwintu. Jak wspominał Edward Szot, długoletni dyrektor restauracji, rodzina Kennedych zajadała się tu eskalopem wołowym, George H.W. Bush konsumował comber z&nbsp;sarny i&nbsp;roladę ze schabu, Fidel Castro dostał czekoladę z&nbsp;Pewexu, a&nbsp;najwięcej kłopotu słynącemu z&nbsp;dziczyzny lokalowi przysporzył wegetarianin Jawaharlal Nehru.<ref>{{Cyt
| tytuł = Przekrój
}}
Inna rzecz, że Deschamps był prekursorem francuskiego poczucia wyższości kulinarnej i&nbsp;krytykował wszystko, co było do jedzenia na wschód od Renu. <ref>{{Cyt | nazwisko = Scully | imię = Terence | tytuł = The Art of Cookery in the Middle Ages | wydawca = The Boydell Press | miejsce = Woodbridge | rok = 1995 | strony = 233 }}</ref> To, co w&nbsp;czeskiej kuchni budziło u&nbsp;niego obrzydzenie, to w&nbsp;końcu nic innego niż typowe dla klimatu północnej Europy metody konserwacji żywności: wędzone mięso, solone ryby, kiszona kapusta, marynaty w&nbsp;occie piwnym. W&nbsp;przeciwieństwie do Francuza, Polacy nie mieli najmniejszych oporów przed kopiowaniem czeskich wzorców żywieniowych. ''Kuchmistrzostwo'', najstarsza znana książka kucharska w&nbsp;języku polskim, była przekładem kompendium przepisów Pavla Severýna pt. ''Kuchařství'' z&nbsp;1535&nbsp;r.; niestety zachowało się z&nbsp;niej tylko kilka przepisów – z&nbsp;czego akurat wszystkie na ocet.<ref>{{Cyt
| tytuł = Przegląd Historyczny
| nazwisko r = Spychaj

Navigation menu