5,079
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Oczywiście można te wątpliwości tłumaczyć w ten sposób, że im książka bardziej poczytna, tym większe ryzyko, że zostanie zaczytana do cna. A tym bardziej, jeśli chodzi o książkę kucharską, która ze względu na swój użytkowy charakter jest szczególnie narażona na zniszczenie. Co do tego, jak ta książka się właściwie nazywała, można sobie wyobrazić, że różni wydawcy drukowali to samo dzieło pod różnymi tytułami, co wcale nie należało do rzadkości. Tak czy inaczej, znaki zapytania pozostawały. [[File:O zwierzynie.jpg|thumb|Karta rękopiśmiennego A folio of the manuscript ''Zbioru Zbiór dla kuchmistrza''(''A Collection for a Master Chef'') on which, na którejunder the heading ''O zwierzynie'' (''Of Game Dishes''), od nagłówka „O zwierzynie”, zaczynają się receptury przepisane z begin the recipes copied from ''KuchmistrzostwaKuchmistrzostwo'']]Odkrycia, które praktycznie rozwiało wszelkie wątpliwości co do faktycznego istnienia oraz treści The discovery which practically removed all the remaining doubts about the actual existence of ''KuchmistrzostwaKuchmistrzostwo'', dokonała jakieś dziesięć lat temu dr Switłana Bułatowa z Instytutu Rękopisów Biblioteki Narodowej w Kijowieand its contents was made about ten years ago by Dr Svitalana Bulatova at the Manuscript Institute of the National Library of Ukraine in Kyiv.<ref>{{Cyt
Some historians had their doubts, though. If the cookbook was so popular that it had three or even four editions within fifteen years, then how come not a single more or less complete copy has survived to our times? Why is it that the only proofs for the book's existence in the past are just three frayed sheets and a few mentions in inventories, which don't even agree about its title? Even worse, the two sheets with vinegar recipes got somehow misplaced, so for a time, all historians had at their disposal was a facsimilë which Wolski had made and whose authenticity could be questioned.
You could explain these doubt away by saying that the more popular a book is, the more likely it is to be worn down to nothing. And itIt's even more true for a cookery book, which was particularly vulnerable due to its utilitarian character. As for the question of its exact title, one can imagine a scenario in which different printers published the same book under different titles, which wasn't that rare a case at all. Be it as it may, some question marks remained.
| tytuł = Рукописна та книжкова спадщина України
| nazwisko r = Булатова
| wolumin = 20
| strony = 22–42
}}</ref> Ale chwilę – spytacie – jak to z Instytutu Rękopisów? Przecież nam tu chodzi o książkę drukowaną! No i to prawdaBut hold, ale przypomnijmyyou may ask, że mówimy tu o przepisachwhy was it at the Manuscript Institute? We're talking about a printed book, czyli o czymśaren't we? Well yes, co się ''przepisuje''but keep in mind what we said about culinary recipes being contantly copied and rewritten. W czasach, kiedy nikt nie nosił w kieszeni telefonu z aparatem fotograficznym i funkcją Back when nobody kept a smartphone equipped with a camera and an OCR – ba, kiedy nie było nawet kserokopiarek – zupełnie normalnym było to, że ludzie wybierali z dostępnych im źródeł drukowanych interesujące ich receptury kulinarne i przepisywali je sobie ręcznie do jakiegoś zeszycikufunction in the pocket -- back when even photocopiers didn't exist -- people commonly copied recipes they found in printed sources by hand. Czasami powstawały w ten sposób całe wielkie rękopiśmienne księgi skompilowane z różnych źródełSometimes they would even create entire manuscript cookbooks that were compilations of recipes taken from diverse sources, zarówno drukowanych, jak i pisanych ręcznieboth printed and handwritten. I na taki właśnie manuskryptIt was one such manuscript, zatytułowany: entitles ''Zbiór dla kuchmistrza, tak potraw jako ciast robienia''(''A Collection for a Master Chef, zwróciła uwagę pani Bułatowaof Recipes for Both Dishes and Cakes'') cookbook that caught Dr. Bulatova's attention and led her to get in touch with the foremost specialist on the history of Polish cuisine, która następnie nawiązała współpracę z największym specjalistą od historii polskiej kuchni, czyli prof. Jarosławem Dumanowskim z Uniwersytetu imProf. Kopernika w ToruniuJarosław Dumanowski at Copernicus University in Toruń.
Rękopis zawiera łącznie około tysiąca różnych przepisów kulinarnych oraz porad medycznych, weterynaryjnych i ogrodniczych, spisanych jednym, dość czytelnym charakterem pisma. Skąd poszczególne receptury i porady zostały przepisane, w manuskrypcie nie zawsze podano, ale już po samym stylu i formach gramatycznych widać, że pochodzą one z różnych źródeł i różnych epok – głównie z XVI i XVII wieku. Tymczasem na stronie tytułowej kopista wyraźnie zaznaczył, iż pracę nad owym zbiorem przepisów zakończył 25 lipca 1757 r. (takie datowanie potwierdza też analiza znaków wodnych na papierze). A zatem w momencie utworzenia rękopisu, przepisy, które się w nim znalazły, już były całkiem stare. Sam kopista nie podpisał się wprawdzie na swoim dziele, za to w kilku miejscach podpisała się jego właścicielka: „Ta xionska z moiey biblioteki – R. Pocieiowa”. Na tej podstawie można zakładać, iż książka powstała na zlecenie strażnikowej litewskiej Rozalii z Zahorowskich Pociejowej (ok. 1690–1762), kobiety należącej do zamożnej szlachty wołyńskiej i blisko skoligaconej z najwyższymi dostojnikami państwowymi. Co mogło ją skłonić do stworzenia własnej kompilacji przepisów z poprzednich stuleci? Czyżby interesowała się historią kuchni? A może te stare przepisy wydawały jej się nadal aktualne i ich zbiór miał dla niej charakter czysto utylitarny? Tego do końca nie wiadomo.
