5,079
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
| url =
== Another Groundbreaking Discovery ==
[[File:Pieczeń wołowa po węgiersku.JPG|thumb|Another surviving sheet from ''Kuchmistrzostwo'', this one with recipes for meat dishes, currently owned by the Jagiellonian Library in Cracow (ID number: Cim 0.913)]]
One had to wait almost forty years for something more, but I think believe it must have been was worth it. It was then that Kazimierz Piekarski (1893–1944), head of the Old Prints Department at the Jagiellonian Library, discovered a badly damaged sheet of paper printed with more recipes from ''Kuchmistrzostwo'' (or ''Kucharstwo'', if you wish). He removed itthe sheet, naturally, from the cover of a different tome, namely the 1549 edition of ''De Tuenda Valetudine Libri Sex'' (''Six Books on the Preservation of Health'') by the aforemntioned aforementioned Galen.
Piekarski dokładnie zbadał krój czcionki użyty do wydrukowania zarówno odkrytej przez siebie kartyexamined the typefaces used both on the sheet he had found and on the pages with vinegar recipes discovered by Wolski, jak i tych z przepisami na ocet, oraz porównał je z czcionkami używanymi przez poszczególnych drukarzy krakowskich w pierwszej połowie XVI wand then compared them with the typefaces known to be used by different Cracow printers in the first half of the 16th century. I wyszło mu, że oba fragmenty pochodziły wprawdzie z tej samej książki kucharskiej, ale z różnych jej edycjiAnd the he came to the conclusion that the two fragments came from two different editions of the same cookbook. Kartę z Jagiellonki odbito czcionką stosowaną w drukarni Macieja Szarffenberga, zaś obie kartki odkryte w Warszawie musiały zostać wydrukowane czcionkąThe sheet found at the Jagiellonian Library was printed with types used at Maciej Szarffenberg's print shop, której używał while the two sheets discovered in Warsaw must have been printed with types employed by Hieronim Wietor (okca. 1480–1547) – a więc nie rather than by Florian Ungler, jak zakładał as Wolskihad assumed. But if a hundred unsold copies were found in Mrs. No aleUnlger's inventory, jeśli w inwentarzu po Unglerowej znalazło się aż sto egzemplarzy tej książkithen Ungler must have also printed his own edition of the same cookbook, although not a single copy of that edition has survived to prawdopodobnie Ungler też musiał drukować swoje własne wydanie tej książki, chociaż akurat z jego edycji nie zachował się do naszych czasów żaden fragmentour times.<ref>{{Cyt
| tytuł = Przegląd Bibljoteczny
| nazwisko r = Piekarski
| imię r = Kazimierz
| wolumin = IV
| strony = 415–418
}}</ref> A to by znaczyło, że ta pierwsza polska drukowana książka kucharska musiała mieć co najmniej trzy wydania od trzech różnych drukarzyAnd this would mean that the first cookbook printed in Polish had at least three different editions from three different printers.
No i wreszcie na tej nowo odnalezionej karcie mamy już przepisy nie tylko na ocet, a na porządne potrawy z mięsa, ba, nawet z dziczyzny! W tytule pierwszego przepisu widać też drobne, lecz ciekawe odstępstwo XVI-wiecznego polskiego tłumacza od oryginalnej treści. Czeski tekst mówi bowiem o „zwierzynie bawołowej, żubrowej albo z innych niezwyczajnych zwierząt z cudzych krain”, natomiast w wersji polskiej jest mowa o „zwierzynie bawołowej albo żubrowej i inszej, nie będącej w obyczaju ''polskiej'' ziemi”. Z jednej strony rozumiem chęć tłumacza do tego, by dostosować treść pod względem geograficznym do polskiego czytelnika, ale z drugiej – zrobił to nieco połowicznie. Bo o ile w XVI w. żubry już w Czechach nie występowały, to przecież na terenie Polski były nadal dostępne.
