5,079
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Ten zestaw potraw sederowych ukształtował się dopiero w średniowieczuIt wasn't before the Middle Ages until this set of seder foods was fully formed, ale już w czasach Jezusa wieczerza paschalna obejmowała niewątpliwie więcej artykułów niż tylko chleb i wino, na których skupiają się ewangeliebut Passover supper must have consisted of more than just bread and wine already in Jesus's times. Zresztą właściwie nie ma dla nas znaczeniaIn fact, co Jezus naprawdę jadł podczas swojej ostatniej kolacji przed śmierciąit doesn't really matter what Jesus really ate for his last meal before death; ważne, co na ''what matters is Jews usually had for the seder'' jadali Żydzi w czasacharound the time that the Christian custom of blessing food fro Easter was being born, kiedy u chrześcijan rodził się zwyczaj święcenia pokarmów na Wielkanocwhich took place in the early Middle Ages. A było Christian priests at the time had a tendency to właśnie we wczesnym średniowieczu; księża mieli wtedy tendencję do wzorowania chrześcijańskiej liturgii na obrzędach starotestamentowychreuse Old Testament rituals in their liturgy.<ref>{{Cyt
''Matzah'', or unleavened bread, is eaten in memory of the Jews escaping Egypt in haste and thus having no time to wait for the dought rise. ''Zeroa'', or a lamb shank, commemorates the lambs whose blood the Jews used to smear on their doorposts as an identification marker just before the escape, as well as those later sacrificed in the Jerusalem Temple; nowadays, it's usually substituted for with a chicken wing. ''Beitzah'', or a chicken egg that is hard-boiled and the additionally roasted, is another memento of temple offerings. Two kinds of bitter herbs -- ''maror'' and ''hazeret'' -- symbolize the bitterness of slavery in Egypt. Ashkenazi Jews (those from northern Europe) typically use romain lettuce for ''hazeret'' and horseradish (often dyed red with beetroot juice in the style of Polish beet-and-horseradish relish) for ''maror'' -- even though horseradish is neither bitter nor a herb. ''Haroset'' is a sweet paste of apples, walnuts and honey, meant to stand for masonry mortar to remember that Jewish slaves in Egypt were mostly used for contruction work. Finally, the seventh food is ''karpas'', or some green vegetable (eg., parsley leaves) which is dipped in salted water, a symbol of the tears shed by the Jews in slavery. All of this is paired with wine.
| nazwisko r = Pisarzak
| imię r = Marian
| wydawca = Polskie Towarzystwo Teologiczne
| miejsce = Kraków
| data = czerwiec June 2003
| wolumin = 46(2):93
| strony = 96
}}</ref> I jak dobrze się przyjrzećAnd if you take a close look, to można zauważyć dość wyraźne paralele między porządkiem wieczerzy sederowej a składem wielkanocnego koszykayou can spot some parallels between the contents of the seder table and those of the Easter basket.
Święcone ma zatem swój odpowiednik macy, z tym że przaśnik zastępuje się kwaśnikiem, czyli chlebem na zakwasie. Drożdżową babkę też można podciągnąć pod tę kategorię. Goleń jagnięcą Żydzi zastępują kurzym udkiem, a katolicy – szynką lub wieprzową kiełbasą. A także figurką baranka, żeby nie zapomnieć, że chodzi jednak o Baranka Bożego, a nie o Bożą Świnkę. Zamiast jajka pieczonego mamy w koszyku jajka barwione. Także „gorzkie zioła” uwzględnia się w święconce – pod postacią chrzanu oraz pieprzu. Rzeżuchę, na której zwykle ustawia się baranka można podciągnąć pod ''karpas'', czyli zielone warzywo, a cukier czy nawet czekoladę można uznać za odpowiednik słodkiego ''charosetu''. Słona woda zostaje zdekonstruowana na sól i wodę. A co z winem? To już księża zarezerwowali dla siebie jako wino eucharystyczne, surowo tępiąc umieszczanie alkoholu w koszykach do święcenia.
