5,079
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
| miejsce =
| strony =
Mieli dawniej ludzie fantazjęCool, coisn't it? Ale jeszcze większą ciekawostką jest toBut an even greater curiosity is that, że chociaż w Internecie można znaleźć całkiem sporo opisów tego zwyczaju while you can find quite a few descriptions of this tradition in the Internet (wyżej cytowany artykułmostly in Polish, to jeden z wielu przykładówthough), tothey all sound quite similar (usually not longer than one or two sentences) and, po pierwsze, wszystkie brzmią bardzo podobnie, ograniczając się do jednego czy dwóch zdańwhat's more, none of them cites any source of this information. But if it's really a po drugietime-honoured tradition, żaden nie przytacza źródła tej informacji. Przecież musi być jakaś stara książkathen it surely msut have been mentioned in some old books, w której ten intrygujący staropolski zwyczaj po raz pierwszy opisanoright?
A jednak nie udało mi się znaleźć żadnej wzmianki o Still, I've been unable to find any mention of the "bigosie z wiwatembigos with a cheer" w źródłach przedinternetowychin pre-Internet sources. Oczywiście, jeśli samemu się nie znalazłoYou could say, to można spróbować dotrzeć do niektórych z tych osóbof course, które o tej tradycji pisały bądź mówiły. that I tak zrobiłem, ale bez powodzeniacould have asked some of those people who wrote or talked about it. Okazało sięWell, że albo źródło uleciało z pamięciI tried, albo jest but to po prostu fakt z gatunku tak oczywistychno avail. It would turn out that either the source has escaped that person's memory or the it's simply a fact so obvious that no citations are necessary. Besides, że podawanie źródła nie jest konieczne. A poza tym informacji o bigosie z wiwatem jest przecież wszędzie pełnoyou can find information about bigos with a cheer everywhere; wystarczy sięgnąć po pierwszą lepszą książkę kucharską z XIX wjust grab any 19th-century cookbook that comes at hand. Faktycznie w dawnych recepturach przewija się metoda gotowania polegająca na zalepianiu pokrywki garnka ciastemIt is true that old recipes do mention a method of cooking where the pot is sealed with dough. Ćwierczakiewiczowa poleca w ten sposób przyrządzać klops angielskiadvises to cook the "English meatloaf" in such a way,<ref>{{Cyt
Odkryłem za What I did discover was that this peculiar kind of bigos not only doesn't seem tobe mentioned in pre-Internet sources, że nie tylko nie pojawia się ona w dostępnych mi źródłach przedinternetowych, ale nie ma jej też w źródłach internetowych starszych niż but it's also absent in online sources that are older than 26 listopada November 2006 r. Co takiego wydarzyło się owego dniaSo what happened on the particular day? Otóż wtedy This is when Tomasz Steifer, malarz i heraldyka painter and heraldist, [https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bigos&diff=5477053&oldid=5246284 dodał w artykule hasłowym added the following information to the "Bigos" w polskiej Wikipediiarticle] m.in. następującą informacjęPolish Wikipedia:
| strony =
Tu również nie podano źródła i ta sytuacja nie zmieniła się No citation here either and so it has been [https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bigos&oldid=55952526 do dzisiaj55952526to this day.] A jako że sam od wielu lat jestem wikipedystąI can tell you, to powiem Wamas a long-time Wikipedian myself, że każda informacja w Wikipedii jest warta tyle, na ile wiarygodne jest źródło podane w przypisiethat any information you find in Wikipedia is worth only as much as reliable is the source given in the citation. A jeśli przypisu nie maAnd if there's no citation at all? No właśnieWell, there you go. A jednak Yet Wikipedia cieszy na tyle dobrą reputacją, że owa ciekawostka błyskawicznie rozprzestrzeniła się po Internecie's reputation is so good that this factoid has quickly spread through Polish web. Did Mr. Czy pan Steifer wyczytał tę ciekawostkę w jakiejś książceread it in a book I haven't been able to lay my hands on, do której nie udało mi się dotrzećdid he describe an anecdote he had once heard, czy też opisał zasłyszaną gdzieś anegdotkę, rodzinną tradycjęa family tradition, a może pisał wyłącznie z głowy własnejor did he take it simply out of his own head? Tego możemy się już nigdy nie dowiedziećThis we may never know, bo w 2015 r. as Tomasz Steifer zmarłdied in 2015.
}}
== Three-cheer Bigos z trzykrotnym wiwatem ==A teraz pora na ciekawostkęAnd now it's time for a little curiosity. Słyszeliście o czymś takim jak Have you ever heard of ''bigos z wiwatem'' (pronounced ''{{small|BEE}}-gawss zvee-{{small|VAH}}-tem''), or "bigos with a cheer"?
[[File:Bigośnica z Ćmielowa.jpg|thumb|Fajansowa bigośnica wykonana w Ćmielowie w latach A faience bigos pot made in Ćmielów, in the years 1860--1880]]
{{ Cytat
| Hunter's bigos was served at hunts, as well as bigos with a cheer (pre-cooked bigose was reheated in a pot whose cover was tightly sealed with dough; a loud "explosion" of the cover due to pressure was a sign that the bigos was ready).
| źródło = {{Cyt
| nazwisko r = Kasprzyk-Chevriaux
| rozdział = Historie kuchenne: Nie od razu z kapustą bigos gotowano
| wydawca = Agora
| data = 16 stycznia 2016
| adres rozdziału = http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,44425,19478926,historie-kuchenne-nie-od-razu-z-kapusta-bigos-gotowano.html
}}, own translation
}}
| nazwisko = Ćwierczakiewiczowa
| imię = Lucyna
| strony = 71
| url = https://polona.pl/item/365-obiadow-za-piec-zlotych,OTI5MDc2NjU/138
}}</ref> a while Maria Gruszecka -- uses this method to prepare a "esencję mięsnąmeat essence" dla chorychfor the sick.<ref>{{Cyt
| nazwisko = Gruszecka
| imię = Maria
| strony = 30
| url = https://polona.pl/item/ilustrowany-kucharz-krakowski-dla-oszczednych-gospodyn-smaczne-i-tanie-obiady-dla-domow,OTU1OTQzNTY/57
}}</ref> Lecz akurat przepisu na But still no sight of bigos z użyciem tej metody nie znalazłem. Ani tym bardziej -- przepisu, gdzie odpadnięcie pokrywki pod wpływem ciśnienia byłoby pożądanym efektemcooked in a sealed pot, let alone a recipe where an ejected cover would be a nie wypadkiem przy pracydesired effect rather than accident. Samej frazy "Nor was I able to find the phrase ''bigos z wiwatem" też nie udało mi się wyszukać'' anywhere I looked.
{{ Cytat
| Old Polish cuisine, especially at hunts, knew bigos with a cheer, in which the pre-cooked dish was reheated in a pot with its cover tightly sealed with dough. A loud "explosion" of the cover caused by the pressure meants that the dish was ready for consumption.
| źródło = {{Cyt
| tytuł = Wikipedia: wolna encyklopedia
| rozdział = Bigos
| data = 26 listopada 2006
| adres rozdziału = https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bigos&oldid=5477053
}}, own translation
}}
Możliwe, rzecz jasna, że to źródło gdzieś jednak istnieje, a ten dziwaczny zwyczaj faktycznie istniał. Jeśli ktoś z Was przypomina sobie, że kiedyś o tym czytał, najlepiej z papierowego nośnika, to będę wdzięczny za namiary bibliograficzne. A może ktoś sam przyrządza tę potrawę w taki sposób i chciałby się podzielić osobistym doświadczeniem z wiwatującym bigosem?
