5,079
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
W razie wątpliwości można kierować się smakiemIn case of doubt, you can use taste as a good indicator. Produkty słodkie są na ogół humoralnie najbliższe Things that taste sweet are often humorally close to ''powietrzuair''; cukier jest sugar is ''ciepłyhot'' w pierwszym i in the first and ''wilgotnymoist'' w drugim stopniuin the second degree. Rzeczy kwaśne lub gorzkie mają kompleksję podobną Foods that are sour or bitter are akin to ''ziemiearth''; ocet jest vinegar is ''chłodnycold'' w pierwszym i in the first and ''suchydry'' w trzecim stopniuin the third degree (this is also why, even in the 21st century, tart-tasting wines will still be referred to as "dry"). Wytrawne wino w wielu językach europejskich jeszcze w XXI w. będzie nazywane „suchym”. Smaki słony i ostry świadczą o humoralnym pokrewieństwie z Salty or pungent flavours indicate humoral affinity to ''ogniemfire''; sól jest w drugim stopniu salt is ''ciepłahot'', a w trzecim – in the second and ''suchadry''in the third degree, zaś pieprz jest while black pepper is both ''ciepłyhot'' i and ''suchydry'' w stopniu czwartym. W języku angielskim ostre papryczkiin the fourth degree (and of course, niezależnie od temperaturylong in the future, będą nazywane „gorącymi”the word "hot" will still be used to describe spiciness as well as temperature). Natomiast toFinally, co mdłe i wodniste, jest z reguły things that are insipid or watery are typically ''chłodnecold'' i and ''wilgotnemoist''; na przykład szpinak jest spinach, for example, is ''chłodnycold'' i and ''wilgotnymoist'' w pierwszym stopniuin the first degree.
All this boils down to the idea that a hygienic lifestyle is crucial for good health. Out of the six non-naturals (let's leave God out of this), food and drink seem most important, though, at least if judging by the amount of space devoted to dietetics in medical handbooks. In any case, humoral medicine doesn't really distinguish between aliment and drugs; every medicine is food and every food is medicine. And this is where we're finally getting to our main question: what is the correct humoral diet?
== Dietetyka humoralna w teorii Humoral Diet in Theory ==Jak już pewnie się domyślacieAs you might have already guessed, zdrowaa healthy, zbilansowana dieta polega na tym, żeby łączyć składniki o well-balanced diet combines foodstuffs in such a way that will help cancel their humoral complexions out;takiej kompleksji, by ich działania wzajemnie się równoważyły: produkty o cechach things that are ''ogrzewającychhot'' mieszać z should be mixed with ''chłodzącymicold''ones, a just like foods that are ''wysuszającemoist'' z are best paired with those that are ''nawilżającymidry''. Ale pełna równowaga też nie jest wskazanaA perfect balance is not advised, bo przecież każdy człowiek już trochę od idealnej równowagi odbiegahowever, because, as we know, every person is already somewhat off-balance. Dlatego dietę należy dobrać dla danej osoby takąTherefore, by jej kompleksję humoralną odpowiednio skorygowaćyou should follow a personalised diet that will help correct your own humoral constitution. Na przykład choleryk powinien spożywać więcej produktów If you're a choleric, for example, then you should eat more 'wodnistych'watery'' (that is, a więc ''wilgotnychmoist'' i and ''chłodnychcold'') foods, a unikać while avoiding those akin to ''ognistychfire'', czyli (''suchychdry'' i and ''ciepłychhot''). And bear in mind that your personalised diet should be modified as you age, as well as constantly adjusted for the season of the year and any current afflictions. A There is no single diet that is fit for all;a regimen that is designed for one individual may be harmful to znaczy, że każdy musi stosować własną, indywidualną dietę, dodatkowo na bieżąco dostosowaną do pory roku, aktualnych dolegliwości itdanother. Nie ma jednej diety dobrej dla wszystkich; cośFrom the point of view of humoral dietetics, co jest wskazane dla jednej osoby, innej może zaszkodzić. XXIthe 21st-wieczna piramida żywieniowacentury food pyramid, którą może się kierować każdywhich anyone can consult and follow, w dietetyce humoralnej jest nie do pomyśleniamakes no sense.
<nomobile>[[File:Dietetyka EN.png|thumb|upright=1.3|Klasyfikacja humoralna wybranych produktów spożywczychHumoral complexions of selected foodstuffs]]</nomobile>No dobrzeAlright then, ale skąd wiadomo który produkt ma jaką kompleksję humoralnąbut how do we know the humoral complexion of every single foodstuff? Są pewne ogólne zasadyWell, którymi można się kierowaćthere are some general rules you can follow. Po pierwszeFirst ot all, zwierzęta i rośliny przejmują cechy środowiskaall animals and plants take on the characteristics of the environment they live in. Birds, for instance, w którym żyją. Na przykład ptaki fruwają w powietrzufly in the air, więc są so they are ''ciepłehot'' i and ''wilgotnemoist'' – dzikie ptactwo bardziej(wild birds more so, drób nieco mniejpoultry less). Ryby są Fish are ''wilgotnemoist'' i and ''chłodnecold'' jak woda, w której się pławiąjust like the water they live in. Podobną kompleksjęPigs, choć w mniejszym stopniuwhich wallow in mud, ma świniahave a similar complexion, która lubi przecież taplać się w błociebut to a lesser degree. Inne czworonogiOther four-legged animals, którą pasą się na otwartym słońcu – krowywhich graze in the open sunlight, owcesuch as cows and sheep, a tym bardziej dziczyzna – są are ''ciepłehot'' i and ''suchedry''. Warzywa, które rosną w ziemiVegetables grow in the dirt, są przeważnie which makes them ''chłodnecold'' i and ''suchedry''. No chyba że ewidentnie zawierają dużo wody – wtedyunless they evidently contain a lot of water, jak np. ogóreklike cucumbers do, są in which case they are ''chłodne i wilgotnecold'' and ''moist''. Tak jak u ludziJust like in humans, tak też i u zwierząt mogą występować różnice w there are also differences between individual specimens within a single species;obrębie jednego gatunku. Młode zwierzęta są zasadniczo bardziej young animals are generaly ''wilgotnemoister'', a z wiekiem robią się coraz bardziej becoming ''suchedrier''as they age. Samce są mniej Males are less ''wilgotnemoist'' od samic – ale można ich than females, although their ''suchośćdryness'' zmitygować poprzez kastracjęmay be mitigated through castration. Dzikie zwierzęta są też bardziej Wild game is also ''suchedrier'' niż ich udomowione odpowiedniki; np. o ile wieprzowinathan its domesticated counterparts, jak już wiemy, jest so while pork is ''wilgotnamoist'', a wild boar is going to dziczyzna jest już raczej by rather ''suchadry''.
<mobileonly>[[File:Dietetyka EN.png|thumb|upright=1.3|Klasyfikacja humoralna wybranych produktów spożywczychHumoral complexions of selected foodstuffs]]</mobileonly>
Ale to nie wszystko, bowiem przyrodzony skład humoralny danego składnika można zmodyfikować poprzez odpowiednią obróbkę termiczną. Tu raczej nie będzie niespodzianek: pieczenie nie tylko ''ogrzewa'', ale też ''wysusza''; smażenie ''wysusza'', ale w mniejszym stopniu; a gotowanie dodaje potrawie ''wilgoci''. Dlatego wołowinę, jako ''suchą'', można gotować albo dusić, ale lepiej nie opiekać, a wieprzowina – przeciwnie – nadaje się na rożen lub ruszt, nigdy zaś do garnka. Warzyw i owoców, ze względu na ich naturalny ''chłód'', prawie nigdy nie jada się na surowo; nawet sałatę trzeba przynajmniej sparzyć wrzątkiem.
