5,079
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
<mobileonly>[[File:4 fazy EN.png|thumb|Wpływ wieku i pory roku na temperament]]</mobileonly>
Na nasze zdrowie wpływają różnorakie czynniki, które dzielą się ogólnie na trzy rodzaje:
* „'''rzeczy naturalne'''”, czyli czynniki wewnętrzne, takie jak omówione wyżej żywioły, humory, temperamenty, narządy wewnętrzne i tchnienia,
* „'''rzeczy nienaturalne'''”, czyli czynniki zewnętrzne, niezależne od naszej przyrodzonej kompleksji humoralnej,
* oraz „'''rzeczy przeciwne naturze'''”, tj. czynniki chorobotwórcze.
}}</ref>
<nomobile>[[File:4 fazy EN.png|thumb|Wpływ wieku i pory roku na The influence of one's age and season of the year on one's temperament]]</nomobile>Jeśli chodzi o emocjonalną stronę temperamentów As for the emotional side of the temperaments (to o tej będzie się pamiętać jeszcze w XXI w.which is what "temperaments" will still mean in the 21st century), to za kryterium podziału można z grubsza przyjąć tempo narastania i ustępowania stanów uczuciowychthey can be distinguished by the rate at which emotions rise and recede in a given person. I takIn sanguine people, u '''sangwinika''' emocje szybko się pojawiająemotions are quick to rise, ale równie szybko ustępująbut just as quick to recede, dzięki czemu jest emocjonalnie zrównoważonym ekstrawertykiemwhich makes them a well-balanced extrovert, wesołym i towarzyskimjovial and sociable. Jest to na ogół najbardziej pożądany This is usually the most socially acceptable temperament, bo też dominacja najważniejszego z humorówwhich is not surprising, as the predominance of blood, jakim jest krewthe most important of humours, jest najmniej szkodliwais the least noxious. U '''choleryka''' uczucia szybko narastająIn cholerics, feelings rise quickly, ale wolno ustępują – jak siębut take time to recede, na przykładso if they lose their temper, wkurzyas they often do, they're not going to szybko się nie uspokoicalm down anytime soon. Jest więc choleryk ekstrawertykiemThe cholerics are extroverts, ale niezrównoważonym – niecierpliwymbut unstable ones, śmiałymimpatient, ekspansywnymbold and expansive. W jednej chwili może go „cholera brać”Their explosive personality may be irritating, a zaraz potem może być cały w skowronkachbut they often exhibit good leadership skills. Choć jego wybuchowa i For phlegmatics, it's the other way around;niestabilna osobowość może irytowaćemotions are slow to rise, but quick to często łączy się z dobrymi zdolnościami przywódczymi. U '''flegmatyka''' – przeciwnie – stany emocjonalne wolno narastają i szybko ustępują; ogólnie flegmatycy są powolnirecede, which makes them dull, spokojnicalm, cierpliwi i introwertycznipatient and introverted. As for melancholics, they'''Melancholika''' natomiast trudno wyprowadzić z równowagire unlikely to lose their cool, ale jak już się udabut once they do, it's very hard for them to do tej równowagi szybko nie powróciget it back. Stany uczuciowe zamiast ustępowaćTheir emotions tend to pile faster than they recede, potęgują się – co skutkuje skłonnością do depresji, lub przygnębienia zwanego „spleenem” which results in their propensity to depression or a kind of distress known as spleen (od angielskiej nazwy śledziony, czyli organu wydzielającego czarną żółćafter the organ which secretes the black bile).
<nomobile>[[File:A_peeping-tom_spying_on_a_fashionable_lady_receiving_an_enem_Wellcome_L0006476.jpg|thumb|upright|left|— Oh, hi! So nice you've dropped by, do come in! I'm having an enema just now, but pay no mind.]]</nomobile>
<mobileonly>[[File:4 temperamenty EN.png|thumb|left|Cztery temperamentyThe four temperaments]]</mobileonly>Każdy człowiek ma swój własny Each person has their own temperament, co nie znaczybut it doesn't mean it stays the same throughout your life. The temperament of child is generally closer to sanguine, że pozostaje on niezmienny przez całe życiebut becomes more choleric during adolescence. Temperament dziecka jest przeważnie bliższy sangwinicznemuYour organism becomes dryer as you age, by w okresie dorastania przesunąć się w stronę bardziej cholerycznąso an adult is more prone to melancholy. Z wiekiem organizm osusza się i wychładzaFinally, in the old age, the body is still dry, but it tends to ooze an increased amount to phlegm, dlatego człowiek dorosły ma indicating a more phlegmatic temperament bardziej zbliżony do melancholicznego. Wreszcie pod koniec życiaWe go through a similar cycle each year; spring, ciało – choć nadal suche – wydziela na zewnątrz zwiększone ilości śluzubeing ''hot'' and ''moist'', co świadczy o intensifies the sanguine temperament;kompleksji flegmatycznej. Podobny cykl przeżywamy sezonowo każdego roku: wiosnasummer, jako ''ciepłahot'' i and ''wilgotnadry'', sprzyja temperamentowi sangwinicznemuaggravates the choler; autumn, which is ''suchecold'' i and ''ciepłedry'' lato potęguje choleryczność, reinforces melancholy; and winter, being ''chłodnacold'' i and ''suchamoist'' jesień wzmaga melancholię, helps the phlegm to build up. It's important to keep these ageing and seasonal changes in mind when developing a sound dietary regimen. <mobileonly>[[File:4 fazy EN.png|thumb|The influence of one's age and season of the year on one's temperament]]</mobileonly>The various things that our health depends on may be divided into three broad categories:* the ''naturals'', or internal factors, which include the aforementioned elements, humours, temperaments, internal organs and pneumas;* the '''chłodnanon-naturals'' i ', or external factors, which are independent of our innate humoral complexion;* the things ''wilgotnaagainst nature'' zima udziela nam flegmatycznego humoru. Ów aspekt czasowy ma niebagatelne znaczenie dla ustalania prawidłowych reżimów higienicznych i dietetycznych', or pathogens.
Leczenie często polega na przeciwdziałaniu tym ostatnim, zwłaszcza jeśli doszło do nagłego zaburzenia równowagi humoralnej pacjenta. Na przykład, jeśli choroba objawia się gorączką i obfitym potem, czyli nadmiarem ''ciepłej'' i ''wilgotnej'' krwi, to terapia może polegać na upuszczeniu tego właśnie humoru. Jednak wbrew powszechnemu w przyszłości przekonaniu, upuszczanie krwi nie jest wcale jedynym sposobem Galenowskiej medycyny na wszelkie dolegliwości. Jeśli medyk stwierdzi nadmiar innego humoru, to może zalecić jego regulację poprzez zadanie środków wymiotnych, przeczyszczających, wiatropędnych itd. Wielcy panowie wydają grubą kasę na lekarzy, którzy regularnie aplikują im zbawienne lewatywy.
