Changes

== Ketchup, "Something “Something Akin to Kabul" Kabul” ==

In August last year, a Polish news portal published an article entitled [https://finanse.wp.pl/truskawkowy-keczup-od-firmy-wloclawek-internauci-w-szoku-6412050532366465a "Strawberry Ketchup from Włocławek: Internet Users Shocked".] As usual in modern journalism, the article was based entirely on two tweets. [https://twitter.com/michaljadczak/status/1160165241117970432 One of them,] by Mr. Michał Jadczak, was contained a picture of two red plastic bottles with labels reading, in Polish, "Ketchup with strawberries" and "Ketchup with red currants". The pictured was captioned: "Scandal! Sacrilege! The end is nigh..:/". Many Twitter users confirmed in their comments that they were shocked by the news that the fruits of a plant other than tomato were added to ketchup. Some linked this scandal with the momentous fact that Włocławek-brand ketchup is actually no longer made in the town of Włocławek(pronounced ''v'wawts-{{small|WAH}}-veck'').

Wydaje sięBy the 18th century, że w XVIII w. keczup był już dość dobrze zadomowiony w całym Imperium Brytyjskimketchup had become a familiar condiment throughout the British Empire. Jonathan Swift, znany głównie jako autor known especially as the author of ''Podróży GuliweraGulliver's Travels'', podał „''gave "catsup''” jako jeden z przykładów swojskiego" as an example of "home-bred British" food, brytyjskiego jadłaas opposed to French "soups and fricassees", przeciwstawionego francuskim „zupom i frykasom”, w jednym ze swoich satyrycznych wierszyin one of his satirical poems. Ale z drugiej stronyOn the other hand, keczup pojawia się tam w jednej linijce kawiorem i wspomnianą już botargąhe mentioned catsup in the same line as caviar and the aforementiond botargo, co pokazuje, że nadal był klasyfikowany razem z owocami morzawhich shows that it was still classified as seafood. Oto fragment owego wiersza, poświęcony bogini łakomstwa, w moim przekładzie:

[[File:Mushroom ketchup Amazon.jpg|thumb|Współczesny keczup grzybowyModern mushroom ketchup]]

Jeśli keczup można było robić praktycznie ze wszystkiegoKetchup could have been made from almost anyhting, so it was a matter of time for someone to ktoś w końcu musiał wymyślić, żeby robić go z pomidorówget the idea of making kethcup out of tomatoes. Tylko ktoBut who? Pomidory nie należą do rodzimej flory ani Indonezji, ani Wysp BrytyjskichThe tomato plant isn't native to either Indonesia or the British Isles. EuropejczycyLong after the first specimens were brought from America, którzy zetknęli się z pomidorami wraz z odkryciem AmerykiEuropeans were still apprehensive about it, długo nie mogli się do nich przekonaćbecause it reminded them of deadly nightshade, bo dzikie pomidory z wyglądu najbardziej przypominały im wilczą jagodęhenbane bell and other related, lulecznicę i tym podobne rośliny silnie trującehigly toxic plants. Logiczne zatemIt follows that tomato ketchup was invented on the same continent the tomato comes from. At the turn of the 19th century, że pomysł na keczup pomidorowy pojawił się na kontynencie, z którego pomidor pochodzi, czyli w Ameryce. W nowo powstałych Stanach Zjednoczonych Ameryki ''tomato ketchup'' był już na przełomie XVIII i XIX wwas already a popular condiment in the newly established United States of America. popularnym kondymentem. Tak jak do innych keczupówJust like other ketchups, dodawano do niego octuit was enhanced by the addition of vinegar, alkoholuspices and, ostrych przyprawstarting in the 1840s, sugar (which also played the role of a od lat 40preservative). XIX wKetchup was starting to taste like it does today. – również jako środek konserwujący – cukru. W smaku zaczął więc przypominać keczup, jaki znamy dzisiaj. A z wygląduAnd what did it look like? Dawne odmiany pomidorów były żółte Old varieties of tomato were yellow (zresztą stąd ich nazwa: „hence its Italian name, "''pomo d'oro''” to po włosku „złote jabłko”", or "golden apple", which has been borrowed into Polish and a few other languages); do tego keczup często filtrowano tak. And ketchup was often strained and filtered, by zamiast gęstego sosu otrzymać rzadki żółtawy płynso it was a runny yellowish liquid rather than a thick red sauce.

Na ziemiach polskich keczup pojawił się stosunkowo późno, It took a long time for the Polish people to learn what ketchup is and even longer for them to acquire a jeszcze więcej czasu trzeba byłotaste for it. First advertisements of "wallnut ketchup", zanim Polacy go polubili. Mniej więcej w połowie XIX w. w warszawskich gazetach zaczęły pojawiać się reklamy importera różnorakich pikli i sosów angielskichan exotic sauce imported from Britain, w tym również keczupu (orzechowego). Jego nazwa zapisana była po angielsku (choć z błędami) i wyraźnie traktowana jako coś nad Wisłą zupełnie egzotycznegostarted to appear in Warsaw newspapers around the middle of the 19th century.

W In 1885 r. pewien propagator nowoczesnego rolnictwa próbował zaszczepić w Polsce znajomość wyrobu keczupu jako sposobu konserwacji owoców i warzyw. Przy okazji zaproponował urocze spolszczenie angielskiego terminu na „kwasób”, one advocate for modern agriculture tried to teach Polish land owners to preserve their produce in the form of ketchup. Widać, że keczup, jaki on znał, nadal był rzadkim kwaśnym sokiemFor him, ketchup was still a runny sour liquid and not a nie gęstym ulepkiemthick syrupy sauce.

| tytuł = Owocarstwo, czyli Nowe sposoby użytkowania z owoców drzew owocowych w klimacie naszym wzrastających