5,079
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
== The Idea: A New Order ==
[[File:List Brillat-Savarina.jpg|thumb|upright|List z A letter, dated 12 ''frimaireFrimaire'''a , Year VI roku Republiki Francuskiej of the French Republic (tj. that is, 2 grudnia December 1797 r.n.e.CE) od sekretarza sztabu generalnego Armii Francuskiej w Niemczech, from Jean-Anthelme’a Anthelme Brillat-SavarinaSavarin, secretary of the general staff of the French Army in Germany, do ministra wojny to War Minister Claude-Louisa PetietaLouis Petiet, obecnie w zbiorach Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie.now in the collection of Przypkowski Museum in Jędrzejów]]
Biorąc pod uwagę zamiłowanie obu panów do smacznej kuchni i staropolskiego szlachecko-dworkowego sznytu, nie powinno dziwić, że Edward Pożerski zaprzyjaźnił się z młodszym od siebie o trzydzieści lat Tadeuszem Przypkowskim. Jędrzejowski gnomonik był jednym z Polaków, którzy będąc w Paryżu zapraszani byli na polskie obiadki do słynnego gastroenterologa. Przypkowski długo wspominał karafkę firmy Baccarat wypełnioną koniakiem z piwnic zamku Polignac, którego połowę wlał Pożerski do sosu, przygotowując dla niego posiłek.<ref>D. Pietrzkiewicz, ''op. cit.'', s. 82</ref>
Zapewne właśnie ów spadek zainspirował Przypkowskiego do gromadzenia także swej własnej kolekcji gastronomicznej. Dzięki temu w Jędrzejowie znajduje się dziś największy w Polsce zbiór rękopisów kulinarnych, głównie z XIX w., o którym będę jeszcze kiedyś więcej pisał. Natomiast sam Przypkowski o kwestiach gastronomicznych pisał dziwnie mało.
[[File:Maja Berezowska, Sobieski i Marysieńka.JPG|thumb|left|King John III Sobieski i Marysieńka – jedna z ilustracji Mai Berezowskiej do and Queen Marie Casimire d'Arquien in one of Maja Berezowska'Łyżki za cholewąs illustrations to ''A Spoon in the Bootleg'' (1974)]]
W 1968 r. wybierał się na XII Międzynarodowy Kongres Historii Nauki w Paryżu. Na poprzednich konferencjach z tej serii opowiadał o przyrządach astronomicznych Kopernika. Tym razem jednak zamierzał wystąpić z referatem na temat dziejów polskiej kuchni i jej związków z kuchnią francuską. Niestety choroba pokrzyżowała mu plany, toteż treść swego wystąpienia, po francusku, wysłał do Paryża pisemnie. Na czterech stronach maszynopisu naszkicował dzieje polskich kulinariów – od cystersów w XIII w. sadzących winorośl w jędrzejowskim opactwie, poprzez królową Bonę, Henryka Walezego i Stanisława Leszczyńskiego, aż po Edwarda Pożerskiego do Pomiane’a. Poprosił przy tym, aby jego referat został odczytany przez jego znajomego dziennikarza gastronomicznego Edouarda Longue’a.{{czyt|Edouarda Longue}} Niestety organizatorzy kongresu ten tekst odrzucili.<ref> {{Cyt
| nazwisko = Przypkowski
}}</ref> Innych publikacji Przypkowskiego na tematy gastronomiczne nie znalazłem.
[[File:Ekslibris gastronomiczny Przypkowskiego.jpg|thumb|Ekslibrys gastronomiczny Tadeusza PrzypkowskiegoTadeusz Przypkowski's gastronomic bookplate]]
Przypkowski, który znaczną część swej kolekcji gastronomicznej zawdzięczał Pożerskiemu, chciał w jakiś sposób swego zmarłego przyjaciela uczcić. I tak właśnie narodziła się idea powołania Orderu Pomiana. Pomysł na taką właśnie formę upamiętnienia wielkiego gastronoma wziął się, jak sądzę, z innego specjalistycznego orderu. Przypkowski był już bowiem aktywnym członkiem Orderu Białego Kruka. Rycerski Zakon Białego Kruka, założony w 1930 r., zrzeszał głównie krakowskich bibliofilów. Zgodnie z ustawą konstytucyjną kapituły orderu, „najwyższą cnotą Zakonu jest miłość do ksiąg”.<ref> {{Cyt
| tytuł = Salon Tradycji Polskiej
