5,079
edits
Changes
no edit summary
== ''Si 'nu babà'' ==
''Babà al rum'' is a kind of oversized cupcake that is baked, usually more than one at a time, in a can-shaped mould so that the dough over the edge to babeczka drożdżowaform a mushroom-like shape. Once it's done, removed from the mould and cooled down, przypominająca nieco przerośnięty the ''cupcakebabà''. Wypieka się, przeważnie więcej niż jedną na raz, w puszkowatych foremkach, z których ciasto wyrasta, tworząc charakterystyczny kształt grzyba. Po upieczeniu, wyjęciu z foremek i ostudzeniu, babeczki moczy się przez kilka godzin w rzadkim syropie z dodatkiem rumu is soaked in runny syrup mixed with some rum (stąd hence the ''al rum'' w nazwiein the name) bądź innego mocnego alkoholu or limoncello (np. ''limoncello'', czyli lokalnego likieru cytrynowegolocal lemon liqueur). Przysmak ten jest w Neapolu na tyle lubiany, że słowo Neapolitans like this delicacy so much that the word ''babà'' stało się w miejscowym narzeczu synonimem czegoś lub kogoś szczególnie słodkiego czy atrakcyjnegohas become a synonym for anything or anyone that is particularly sweet and attractive. This is what Ms. „''Si 'nu babà''” powiedziane do kobiety znaczy mniej więcej tyleCarla Nuti, an Italian psychologist, co po polsku „fajna babka jesteś”. Ale ile wspólnego ma neapolitański ''babà'' (takwho describes human personalities by comparing them with desserts, has to rzeczownik rodzaju męskiego!) z polską say about the origin of the ''babąbabà''? Oto co na temat pochodzenia owego wypieku i jego nazwy napisała pani Carla Nuti, psycholożka badająca podobieństwo ludzkich osobowości do deserówand its name:
{{clear}}
[[File:babà crema.jpg|thumb|upright|Neapolitański ''babà al rum'' z kremem]]
{{ Cytat
| „Tu "Tu si nu babà!” " [dosłownieliterally: „ty jesteś babà"you are a baba!”"] is a compliment Neapolitans use to komplement, którym neapolitańczycy mówią swoim sympatiom, iż są kochanetell their girlfriends that they are lovely, pięknebeautiful, atrakcyjne i słodkieattractive and sweet.
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Nuti
| rok = 2011
| strony = 107
}}, tłum. własneown translation| oryg = «Tu si nu babà!!!», complimento che i napoletani fanno alla loro ragazza per dirle che è amabile, bella, attraente e dolce.
Il babà, specialità prettamente napoletana, ha in realtà un'origine polacca. Si racconta che Stanislao Leszczinski (Re di Polonia), uomo molto goloso, un giorno, allontanando rabbiosamente il piatto contenente un dolce che amava poco, fece cadere su questo del rhum donandogli un profumo en un aspetto invitante, tanto de conquistare il palato del Re. Fu lo stesso Sovrano, inspirandosi ad Alì Babà, personaggio del libro “Le Mille e una Notte”, a dare il nome a questa leccornia.
[[File:Baba al rhum.jpg|thumb|Słoiki włoskich babeczek w zalewie rumowej lub cytrynówkowejJars of Italian babàs drowned in rum or limoncello syrup]]
{{ Cytat
| ZłocistaThe golden, pofalowanawavy, gąbczasta powierzchnia właśnie oderwała się od formyspongy surface had just detached from the mould. Przypominała coś pomiędzy turbanem It looked like something between a pagodąturban and a pagoda, architekturę koncentrycznych kręgów zwężających się ku górzean architecture of new consistency, ale o nowej konsystencjibuilt out of concentric cirles growing smaller and smaller towards the top. Stanislao zrozumiał od razu, iż osiągnął wreszcie soon understood that he had found an answer to, czego pragnąłhis own desires. W dotyku była miękka i elastycznaIt looked soft and was elastic to the touch. W delikatności i zapachu, który z niej emanował, było coś absolutnie nowatorskiegoIts fine texture and the scent it spread made it an absolute novelty. Nawet nie skosztowawszyEven before he tasted it, wiedział już, że wynalazł deser, nie mający nic wspólnego z he already knew that he had invented a dessert like no other in his land or in his times;tymi, które istniały w jego kraju i w jego czasach; osiągnął rzadko spotykany punkt równowagi pomiędzy zwartością i lekkościąa rare point of equilibrium between consistency and lightness. Trochę jak we własnym życiuA bit like in his own life.
| źródło = {{Cyt
| tytuł = Festival della letteratura di viaggio
| miejsce = Roma
| rok = 2017
}}, tłum. własneown translation
| oryg = La superficie dorata, a balze, spugnosa, si era appena staccata dalla forma. Ricordava qualcosa a metà tra il turbante e la pagoda, architettura di cerchi concentrici e digradanti verso l'alto, di una consistenza nuova. Che rispondesse ai suoi desideri Stanislao lo capì subito. Ne saggiò l'elasticità al tatto, e si presentava soffice. Il senso di morbidezza e il profumo che emanava ne facevano un'assoluta novità. Anche senza averlo ancora assaggiato, sapeva di aver inventato un dolce che non aveva niente a che vedere con gli altri della sua terra e della sua epoca; un raro punto di equilibrio tra consistenza e leggerezza. Un po' come la sua vita.
}}
== Babaorum ==