Changes

* the things '''against naturecontra-naturals''', or pathogens.

Leczenie często polega na przeciwdziałaniu tym ostatnimTherapy typically involves fighting the latter, zwłaszcza jeśli doszło do nagłego zaburzenia równowagi humoralnej pacjentabut also correcting the amount of humours, if the patient's humoral constitution has been thrown way off balance. Na przykładFor example, jeśli choroba objawia się gorączką i obfitym potemif the symptoms include fever and profuse sweating, czyli nadmiarem thus exhibiting an overabundance of the ''ciepłejhot'' i and ''wilgotnejmoist'' krwiblood, the therapy may involve bloodletting. But if you think bloodletting to terapia może polegać na upuszczeniu tego właśnie humorube the Galenic cure-all, then think again. Jednak wbrew powszechnemu w przyszłości przekonaniuIf it's a humour other than blood that the medic finds to be superfluous, upuszczanie krwi nie jest wcale jedynym sposobem Galenowskiej medycyny na wszelkie dolegliwościthen it's that humour that must be regulated. Jeśli medyk stwierdzi nadmiar innego humoruPossible procedures include applying emetics, to może zalecić jego regulację poprzez zadanie środków wymiotnychlaxatives, przeczyszczającychcarminatives, wiatropędnych itdetc. Wielcy panowie wydają grubą kasę na lekarzy, którzy regularnie aplikują im zbawienne lewatywyGreat lords pay a great deal of money for the beneficial enemas prescribed for them by their personal physicians.

<mobileonly>[[File:A_peeping-tom_spying_on_a_fashionable_lady_receiving_an_enem_Wellcome_L0006476.jpg|thumb|upright|left|— CześćOh, hi! So nice you've dropped by, do come in! FajnieI'm having an enema just now, że wpadłeśbut pay no mind. Akurat mam robioną lewatywę, ale nie przejmuj się, wchodź!]]</mobileonly>Na co dzień jednak znacznie lepiej zapobiegać niż leczyćBut on an everyday basis, prevention, as any doctor will tell you, a&nbsp;robi się to poprzez kontrolę sześciu „rzeczy nienaturalnych”is better than cure. This is done by controlling the six "non-naturals", do których zaliczają sięwhich include: jedzenie i&nbsp;piciefood and drink, sleep and wakefulness, sen i&nbsp;czuwanieexcretions and retentions, wchłanianie i&nbsp;wydalanieexercise and rest, ruch i&nbsp;odpoczynekair, powietrze oraz stany uczucioweand mental affections. Jeśli znacie niemieckiIf you need help remembering them and you speak German, then you may use the following mnemotechnic, to w&nbsp;ich zapamiętaniu może pomóc Wam poniższa mnemotechnika opracowana na początku XVII&nbsp;w. przez pewnego tyrolskiego lekarza designed in the early 17th century by a Tyrolean doctor (który dodał Boga jako siódmą „rzecz nienaturalną”who added God as the seventh "non-natural"):

| inni = tłumtrans. Jane Dewhurst

Wszystko All this boils down to znaczy, że dla utrzymania zdrowia w&nbsp;jak najlepszym stanie higieniczny tryb życia jest koniecznythe idea that a hygienic lifestyle is crucial for good health. A spośród owych sześciu Out of the six non-naturals (Boga nie liczymylet's leave God out of this) czynników najważniejsze są jedzenie i&nbsp;picie – przynajmniej jeśli mierzyć ich wagę ilością miejsca, które właściwej diecie poświęca się w&nbsp;poradnikach medycznychfood and drink seem most important, though, at least if judging by the amount of space devoted to dietetics in medical handbooks. W&nbsp;ogóle w&nbsp;medycynie humoralnej nie ma za bardzo różnicy między pożywieniem a&nbsp;lekarstwem: każde lekarstwo jest jedzeniem i&nbspIn any case, humoral medicine doesn't really distinguish between aliment and drugs;każde jedzenie jest lekarstwemevery medicine is food and every food is medicine. I&nbsp;tu dochodzimy nareszcie do sednaAnd this is where we're finally getting to our main question: jakże wygląda prawidłowa dieta humoralnawhat is the correct humoral diet?