Changes

[[File:Grodziskie reklama 2.JPG|thumb|upright|left|Reklama piwa grodziskiego z&nbsp;Grodziskie beer commercial from 1946&nbsp;r.]]Pod względem tradycji piwowarskich i&nbsp;różnorodności piwWhen it comes to beer-brewing traditions and variety of beer styles, Polsce niewątpliwie daleko do takich piwnych potęg jak CzechyPoland is certainly far behind such beer powers as the Czech Republic, NiemcyGermany, Belgia, czy Anglia. Jeszcze dekadę temu warzyło się i&nbsp;piło w&nbsp;Polsce niemal wyłącznie tzwBelgium or England. międzynarodowe jasne lageryOnly a decade ago, produkowane masowo przez wielkie koncerny i&nbsp;zbliżone smakiem do jednego napitkuabout the only beer that was brewed and drunk in Poland was various brands of so-called international pale lager, który piją absolutnie wszyscy produced by giant corporations and as similar in taste as possible to the one beverage quaffed by absolutely everyone in the world – czyli wodywater.<ref>{{Cyt

}}</ref> Pan This is how the Polish beer market was described back in 2011 by Mr. Ryan Gostomski, importowany ze Stanów Zjednoczonych prezes browaru the U.S.-imported president of the NamysłówBrewery in southwestern Poland, tak pisał w&nbsp;2011&nbsp;r. o&nbsp;polskim rynku piwnym w&nbsp;oksfordzkim przewodniku po piwach światawriting for ''The Oxford Companion to Beer'':

| Dzisiejszy rynek znajduje się w&nbsp;Today, the market is 95% pod kontrolą czterech wielkich producentówcontrolled by four large brewers: SAB MilleraMiller, Heineken, HeinekenaCarlsberg, Carlsberga oraz and Royal Unibrew. Piwosze porzucili miejscowe browary na rzecz marek należących do światowych graczy, którzy wprowadzili zachodnie taktyki marketingoweBeer drinkers have shunned their local brewers for the brands of global players who introduced marketing tactics from the Western world. Dla tych, którzy by szukali polskich piw z&nbsp;wyrazistszym smakiemFor those seeking Polish beers with more flavor, jest jeszcze jednak jakaś nadziejathere are some beacons of hope. Godnymi uwagi stylami, które przetrwały rynkową zawieruchę, pozostają porter bałtycki oraz koźlakNotable styles that have survived the market upheaval are the Baltic Porter and Kozlak beers.

}}| oryg = Today, the market is 95% controlled by four large brewers: SAB Miller, Heineken, Carlsberg, and Royal Unibrew. Beer drinkers have shunned their local brewers for the brands of global players who introduced marketing tactics from the Western world. For those seeking Polish beers with more flavor, there are some beacons of hope. Notable styles that have survived the market upheaval are the Baltic Porter and Kozlak beers.}}

Koźlak to jednak nic innego jak polska wersja niemieckiego However, the ''koźlak'' is nothing more than a Polish version of the German ''bockaBock'', a&nbsp;while the Baltic porter bałtycki is brewed – zgodnie z&nbsp;nazwą as the name of the style implies – produkuje się w&nbsp;całym basenie Morza Bałtyckiegothroughout the Baltic Sea basin. Czyżby Polska nie wniosła nic od siebie do piwnego świataDoes it mean that Poland hasn't brought anything of its own into the world of beer? Owszem! Za jedyny rdzennie polski styl piwa uważane jest piwo grodziskieNot exactly. The one unique native style that Poland has to offer is Grodziskie (pronounced ''graw-{{small|JEESK}}-yeh''), zwane też grodziszem albo – z&nbsp;niemiecka – also known as Grodzisz (''{{small|GRAW}}-jeesh'') or by its German name, Grätzer (''Grätzerem{{small|GRATE}}-sir''). Problem w&nbsp;tymThe only problem is that this beer style, że jest well… it went extinct. Let's go back to styl, który… wyginąłMr. Jak mamuty. Powróćmy do artykułu pana GostomskiegoGostomski's article:

| Stylem, o&nbsp;którym często się pisze, jest piwo górnej fermentacji zA&nbsp;wędzonego słodu pszenicznego, zstyle often written about is a&nbsp;dawnego browaru w&nbsp;Grodziskusmoked wheat ale from the former Grodzisk brewery. Styl ten wymarłThis style has died out, choć pewien polski biznesmen kupił działkę, na której stał dawny browar, ialthough a&nbsp;zamierza wskrzesić zarówno sam browar, jak i&nbsp;piwo grodziskiePolish businessman has purchased the land where the former brewery was located and plans to resurrect the brewery and Grodzisk beer. Światowa społeczność piwowarska z&nbsp;niecierpliwością oczekuje jego zmartwychwstaniaThe worldwide brewing community eagerly awaits this revival. Piwo grodziskie charakteryzowało się silnym nagazowaniemGrodzisk beer was characterized by effervescence, smokiness, dymnym aromatem iand a&nbsp;wytrawnym posmakiemdry finish, i&nbsp;można je nazwać „piwnym szampanem” Polskiand could be dubbed Poland’s “Champagne of Beers. Było to piwo stosunkowo lekkie” The beer was relatively light, o&nbsp;zawartości alkoholu rzędu 2–5ranging from 2%–5% objętościABV. Choć nie warzy się go już na skalę przemysłowąAlthough this beer is no longer brewed commercially, to polscy piwowarzy domowi co roku organizują wPolish homebrewers organize a&nbsp;Grodzisku konkurs na uwarzenie piwa w&nbsp;tym styluyearly competition to brew this style in its hometown of Grodzisk. Pisząc oThe beer writer Michael Jackson once listed the Grodzisz ale as a&nbsp;piwach, Michael Jackson zaklasyfikował kiedyś grodzisza jako „piwo klasy światowej”“world-class beer.”

TakYes, chodzi o&nbsp;''tegothat'' Michaela Jacksona – słynnego konesera piwa i&nbsp;Michael Jackson, the famous connoisseur of beer and whisky; tak zaznaczam(just making sure it's clear, żeby nie było wątpliwości, bo podobno był jeszcze jakiś inny because I've heard there was some other Michael Jackson). A&nbsp;wracając do grodziskiegoAnyway, jest coming back to piwoGrodziskie, jak już wspomniano, warzone na słodzie pszenicznym, ale jest to słód wędzony dymem z&nbspit's a top-fermented beer that is brewed from oak-smoked wheat malt. You can see it's an old style;drewna dębowego – w&nbsp;nawiązaniu do dawnych technologii słodowania, gdzie dymu po prostu wyeliminować się nie dało. Dawniej praktycznie wszystkie piwa były wędzonein the past practically all malt was made over an open fire, dziś należą do rzadkościso all malt was smoked. Gotowe piwo jest klarowane karukiemOnce brewed, czyli klejem z&nbsp;rybich pęcherzy the beer is clarified with isinglass (kolejna dawna praktykaa kind of glue made from fish swim bladders), a&nbsp;na koniec – refermentowane w&nbsp;butelce then bottled and allowed to referment in bottles (tak jak szampanlike Champagne), co daje mu po nalaniu niezwykle obfitą czapę pianywhich gives it a distinctively large head of foam when poured. Nazwa piwa pochodzi od Grodziska  The name comes from the town of Grodzisk (dziś zwanego Wielkopolskimor Grätz in German), gdzie warzono je od co najmniej XVII wieku aż do roku where it was brewed from as early as the 17th century until 1993. Właśnie wtedyThat year, during a period of rapid privatization and consolidation of Poland's beer market (it had been only four years since the fall of Communism), w&nbsp;okresie intensywnej prywatyzacji i&nbsp;konsolidacji rynku piwa w&nbsp;Polscethe last active brewery in Grodzisk was acquired and promptly shut down by the larger brewing company, browar w&nbsp;Grodzisku został zakupiony i&nbsp;szybko zamknięty przez firmę Lech Browary Wielkopolski (obecnie należącą do Kompanii Piwowarskiejor "Lech Breweries of Greater Poland"), której właścicielami były kolejno koncerny: which now belongs to Kompania Piwowarska ("Beer-Brewing Company"), which in turn has been owned by SAB Miller, Anheuser-Busch InBev oraz and Asahi). I&nbsp;tak, stosunkowo niedawno, grodzisz stał się historycznym stylem piwaAnd this is how Grodziskie became a historical beer style.