5,079
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
O ile samo słowo „baba” jest niewątpliwie pochodzenia słowiańskiego (więc nie było potrzeby zapożyczania go z języka arabskiego), to nie ma powodów sądzić, że drożdżowe ciasto wypiekane w formie o kształcie turbana jest rdzennie polskim, czy w ogóle słowiańskim wymysłemThe origin of this German name is even more mysterious than that of the Polish ''"baba"''. Takie same ciasta''"Kugel"'' means "a ball" in moder German, choć znane pod różnymi nazwami, od dawna wypieka się w całej środkowej Europie, od Holandii, poprzez Alzację, Niemcy, Szwajcarię, Austrię, Czechy, Polskę, aż po Rosjębut the cake was never baked in such a shape. W krainach niemieckojęzycznych nosiło ono nazwę „Perhaps ''Gugelhupf"Gugel"''” lub „comes from Latin ''Kugelhupf"cucullus"''”. Że , or "a hood", while ''Kugelhupf"Hupf"'' nie musiał być zawsze na słodkois the equivalent of "hop" (as in jumping)? But what would a jumping hood have to do with a bundt cake? According to a pair of famous Germany etymologists, świadczy fakt, że na polskich Kresach Wchodnich do tej pory jada się babkę ziemniaczaną z cebulą i boczkiem brothers Jacob and Wilhelm Grimm (w wersji żydowskiej bez boczkuwho also collected German folk tales as part of their linguistic studies), a mówi się na nią „kugel”, „kugiel”yeast cake would grow so fast that it jumped, bądź (po litewsku) „''kugelis'but it'”s possible that what they recorded was just folk etymology.Or maybe it has something to do with prancing around at weddings, where bundt cakes were often served?
Pochodzenie tej nazwy jest bardziej zagadkowe niż naszej „baby”. W dzisiejszej niemczyźnie „''Kugel''” to „kula”In Alsace, ale ciasta przecież nigdy nie robiono w takim kształcie. Być może ''Gugel'' pochodzi z łacińskiego ''cucullus'' („kaptur”)this kind of cake was especially popular, a ''Hupf'' to odpowiednik polskiego „hop”; ale co ma podskakujący kaptur do baby drożdżowej? Według pary słynnych niemieckich etymologówparticularly on special occasion, braci Jacoba i Wilhelma Grimmów such as weddings or the Three Kings Day (którzy przy okazji badań nad językiem spisywali baśnie ludoweEpiphany), ciasto rosło na drożdżach tak szybko, że aż podskakiwało, ale możliwe, że odnotowali po prostu ludową etymologię. A może chodzi o podskoki podczas tańca na weselachThe Alsatians have come up with some legends to explain the name of this cake, na których podawano drożdżowe baby? W Alzacji owo ciasto pieczono szczególnie chętnie, zwłaszcza na specjalne okazje, jak wesela właśnie, czy święto Trzech Króli. Skąd wzięła się jego nazwa, która w miejscowym dialekcie brzmi „known as ''"Kugelhopf"''”, próbowano wyjaśniać legendamiin the local dialect of German. Według jednejAccording to one legend, był to wynalazek alzackiego księdzait was invented by an Alsatian priest, który nazywał się whose name was Gérard Kugelhopf.<ref>{{Cyt
}}
== Od Stohrera do Savarina From Stohrer to Savarin ==[[File:Nos petits Alsaciens chez eux; notes et souvenirs d'artiste, par P. Kauffmann; (1918) (14566626019).jpg|thumb|upright|Małe Alzatki niosące Alsatian girls carrying a ''Kugelhopf'' z okazji święta Trzech Królion Three Kings Day]]While the word ''baba'' is without a doubt of Slavic origin (so there's never been a need to borrow it from Arabic), there is no reason to believe that a turban-shaped yeast cake is a native Polish, or generally Slavic, invention. The same kind of cake has been known, under various names, throughout central Europe, from the Netherlands, to Alsace, Germany, Switzerland, Austria, the Czech lands, Poland, to Russia. In German-speaking territories it's known as ''"Gugelhupf"'' or ''"Kugelhupf"''. The ''Kugelhupf'' didn't always have to be sweet, as evidenced by the tradition of former eastern Poland, where they still bake a potato casserole with onions and bacon (the Jews make it too, but without the bacon) and call it "potato ''babka", "kugel", "kugiel"'' or ''"kugelis"''.
| nazwisko = Krondl
| imię = Michael
| strony = 173
| url = https://books.google.dk/books?id=Dt0RErSFvE8C&lpg=PA171&pg=PA17
}}</ref> Według ciekawszej, A more interesting legend claims that it was the Three Kings (or Magi) themselves who stopped on their way from the Holy Land to sami Trzej Królowie, w drodze z Ziemi Świętej do Kolonii Cologne (gdzie do dziś znajdują się ich rzekome relikwiewhere their alleged relics are still held) zatrzymali się w malowniczym alzackim miasteczku o nazwie in the picturesque Alsatian town of Ribeauvillé. There, they stayed in the house of a local baker named Kugel, gdzie w podzięce za gościnę podpowiedzieli miejscowemu piekarzowi Kugelowi przepis na ciastoas showed their gratitude by giving him a recipe for yeast cake, które ten formował później na kształt ich turbanówwich he would later bake in the shape of their turbans.<ref>{{Cyt
| nazwisko = Perrier-Robert
| imię = Annie
}}</ref>
[[File:Stohrer Paris.jpg|thumb|left|Wnętrze ciastkarni Stohrera w ParyżuInside the Stohrer pastryshop in Paris]]
I tak dochodzimy wreszcie do rozwiązania zagadki. Leszczyński podczas swojego wygnania w Alzacji (między pierwszą a drugą utratą korony) zatrudniał na swym dworze miejscowych kucharzy, kredencerzy (odpowiedzialnych za nakrycie do stołu i przygotowanie potraw na zimno) oraz pasztetników (specjalistów od ciast). Ci ostatni zapewne podawali czasem alzacki kugelhopf swojemu pracodawcy, który musiał zauważyć, że niczym nie różni się on od polskiej baby. Najsłynniejszym pasztetnikiem-ciastkarzem, który zaczynał swoją karierę na dworze Leszczyńskiego, był Nicolas Stohrer (1706 – ok. 1781),<ref> {{Cyt
| nazwisko = Goldstein
